Cảm nhận về Phương Định

Đề bài: Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong bài “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê.

Bài làm

Cảm nhận về Phương Định –

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước

Mà lòng phơi phới dậy tương lai”

Câu thơ của Tố Hữu vẫn vang vọng bao năm nay, gợi về một thời máu lửa có những thanh niên xung phong không tiếc thanh xuân để bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Không phải những người lính kiên cường hay đoàn quân hừng hực khí thế, nhà văn Lê Minh Khuê đã đem đến cho người đọc hình ảnh các cô gái thanh niên xung phong không chỉ có vẻ bề ngoài mà còn có tâm hồn trong sáng, tính cách gan dạ hơn người. Nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê tiêu biểu cho điều đó.

Lê Minh Khuê thuộc thế hệ các nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ, là điển hình cho mẫu nhà văn – chiến sĩ. Lê Minh Khuê đấu tranh trên mặt trận tư tưởng thông qua sáng tác trong mảng đề tài cuộc sống chiến đấu của bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn.

“Những ngôi sao xa xôi” là tác phẩm tiêu biểu ở mảng đề tài này. Truyện với lời văn dung dị, đời thường nhưng cuốn hút người đọc chính trong cái hiện thực ấy. Tác giả đã khắc họa thành công hình tượng ba cô gái thanh niên xung phong Phương Định, Thao và Nho. Trong đó, nhân vật Phương Định là trung tâm với vẻ đẹp đằm thắm, trong sáng, mộng mơ và tính cách gan dạ hơn người, có ý chí sắt thép.

Phương Định, Nho và Thao được tác giả giới thiệu bằng một vài câu văn ngắn gọn nhưng hàm chứa nhiều vấn đề. Ba cô gái cùng sống, làm việc và chiến đấu trên cao điểm Trường Sơn. Nơi họ tồn tại là “ngay dưới tầm bom đạn hủy diệt của kẻ thù”. Điều đó cho thấy, cái chết chóc lúc nào cũng như trực chờ cướp đi sự sống của họ. Thần chết như hiện hữu ngay trên đầu họ. Họ chỉ là những cô gái Hà thành tấp nập, sung túc nhưng chấp nhận về đây, bên nhau và làm những việc tưởng chừng chỉ dành cho đấng “mày râu”. Công việc cụ thể của họ là lập thành một đội chinh sát mặt đường, hằng ngày là đo khối lượng đất đá lấp hố bom, đếm những quả bom chưa nổ, phá bom để bảo vệ con đường cho đoàn xe của quân ta đi. Họ không chỉ sống trong không gian hiểm nghèo mà còn làm cả những công việc hiểm nghèo. Sự gan dạ hơn người thể hiện trong chính điều đó.

Cảm nhận về Phương Định

Tuy nguy hiểm nhưng Phương Định luôn dũng cảm, bình tĩnh, lí trí trong mọi hoàn cảnh. Sau mỗi trận bom oanh tạc của giặc, những cô gái lại lao ra trọng điểm để đo bom, đếm bom thậm chí có thể phá bom nếu cần. Những việc làm được kể tuần tự, nghiễm nhiên như một quy trình quen thuộc. “Tôi đến gần quả bom… đàng hoàng mà bước tới”. Cái khí chất “đàng hoàng” vừa cho thấy sự bình tĩnh vừa cho thấy sự hiên ngang, dám lăn xả của Phương Định. Tất nhiên, có những lúc tình thế nguy cấp, Phương Định cũng phải thừa nhận rằng “thần kinh vô cùng căng thẳng”. Có những lúc, tưởng chừng như cái chết ngay bên cạnh: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”. Càng như thế, con người càng gai góc, sắc nhọn, kiên cường hơn.

Phương Định là cô gái khá nổi bật bởi vẻ bề ngoài. Phương Định khá tự tin về bản thân thông qua cách đánh giá “tôi là một cô gái khá”. Phương Định được tác giả miêu tả là một cô gái trẻ trung, xinh đẹp, đang trong độ tuổi xuân sắc nhất. Giống như các cô gái mới lơn, Phương Định khá quan tâm đến hình thức bên ngoài của mình. Một người con gái Hà Nội với nét đẹp duyên dáng, đáng yêu, và đài các: “hai bím tóc dày, tương đối mềm”, “một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Thế nên, các anh pháo thủ, các anh lái xe đã nhiều lần “hỏi thăm”, tán tỉnh Phương Định. Điểm đặc biệt ở Phương Định có lẽ là ở đôi mắt. Phương Định có “cái nhìn sao mà xa xăm”, cái nhìn giống như cả thế giới này chỉ có mây trời, hoa cỏ. Cái nhìn “xa xăm” cũng cho thấy một Phương Định thật mộng mơ, đa cảm. Hơn nữa, Phương Định còn tự nhận là “Tôi mê hát”. Ngay trong hoàn cảnh khốc liệt, Phương Định vẫn giữ cho mình sự lạc quan, yêu đời.

Cuối cùng, điểm đáng quý nhất ở Phương Định là luôn biết quan tâm đồng đội, nhất là Nho và Thao. Khi Nho và Thao làm việc ở trên cao điểm, Phương Đinh luôn lo lắng, đứng ngồi không yên. Chính sự quan tâm đặc biệt tới đồng đội, Phương Định mới có thể hiểu rất rõ sở thích của các chị: Chị Thao thì thích ghi bài hát trong những cuốn sổ dày, thích tỉa lông mày nhỏ; Nho lại thích thêu hoa.

Tóm lại, thông qua tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”, Lê Minh Khuê đã đánh những phím đàn trầm bổng, thiết tha về một thời có những nữ thanh niên xung phong dũng cảm, kiên cường, giàu đức hi sinh. Nhân vật Phương Định như một “quãng tám” của bản tình ca “Người con gái Việt Nam” trong thơ Tố Hữu:

“Em là ai?

Cô gái hay nàng tiên

Em có tuổi hay không có tuổi

Mái tóc em đây, hay là mây là suối

Đôi mắt em nhìn hay chớp lửa đêm giông

Thịt da em hay là sắt là đồng?”

Hoài Lê