Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống: hôi của

Đề bài: Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống: “hôi của”

Bài làm

Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế là một dân tộc anh hùng, đoàn kết, giàu tình thương. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại khi cơn lốc của nền kinh tế thị trường và sự hội nhập toàn cầu bao trùm lên mọi hoạt động sống của con người thì nhiều vấn nạn, hiện tượng mới nảy sinh có xu hướng tiêu cực làm lệch lạc các giá trị đạo đức chuẩn mực và thay đổi lối sống tốt đẹp của con người. Một trong những hiện tượng đó là “hôi của”.

“Hôi của” chỉ những hành vi ngang nhiên chiếm tài sản của người khác khi tài sản ấy bỗng nhiên gặp sự cố. Ban đầu nó chỉ xuất hiện ở một số vụ việc tai nạn nhỏ ở khu vực công cộng, mang tính cá nhân song càng ngày càng nổi lên với quy mô và tính chất nghiêm trọng hơn. “Hôi của” trở thành một hiện tượng mới trong lòng xã hội Việt Nam, báo động về lối sống tiêu cực của con người trong xã hội hiện đại.

Tôi xin vạch ra lịch sử của hiện tượng này như sau. Trước tiên, “hôi của” là cụm từ đã xuất hiện từ lâu song trong gần chục năm trở lại đây, nó được nhắc đến như một hiện tượng mang tính tiêu cực. Vụ hôi của lớn đầu tiên ở Việt Nam nên nhắc tới là cuối năm 2013 ở Đồng Nai. Sự việc xảy ra khi anh Hồ Kim Hậu lái xe tải vận chuyển khoảng 1500 thùng bia từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Bình Thuận bất ngờ gặp tai nạn, hàng ngàn thùng bia lăn lốc dưới đường. Hàng trăm người xung quanh hiện trường đổ xô tới đua nhau “hôi bia”, “vui” như vừa mang “chiến lợi phẩm” trở về mặc cho anh Hậu chắp tay van xin bất lực. Hàng loạt những vụ hôi của tiếp sau đó là “hôi hoa”, “hôi ngô”, “hôi xăng”, “hôi tiền”… Có thể nói không gì là không “hôi” được cả.

Hiện tượng này từng khiến quốc tế phải “rúng động” sau khi báo chí nước ngoài lần lượt đưa tin về các vụ việc trên. Như vậy, tuy chỉ là một bộ phận không nhỏ người dân song nó lại là những “con sâu bỏ rầu nồi canh” khiến hình ảnh của cả dân tộc Việt Nam xấu đi. Về lâu dài, bản chất con người dần dần bị tha hóa, trở lên vô cảm trước nỗi đau của người khác.

Xem xét kĩ về bản chất hiện tượng này, ta sẽ thấy được nguyên nhân của sự nảy sinh hiện tượng “hôi của”. Bản chất của “hôi của” là cách ứng xử thiếu văn minh, thiếu tình người. Có lẽ nền giáo dục Việt Nam đang có “lỗ hổng” chăng? Có lẽ ý thức người Việt càng ngày càng tồi hơn chăng? Thế nên trong xã hội tưởng như văn minh này, con người lại trở nên vô văn hóa hơn! Theo nhiều nhà tâm lí học, “hôi của” xuất phát từ tâm lí đám đông. Một vài người bắt đầu sự việc như những “thủ lĩnh” và người phía sau bị kích thích nên hành động theo. Giá như những người đầu tiên đi “hôi” mà họ giúp đỡ bị hại, có lẽ sẽ không tạo nên một đám đông như thế. Hơn nữa, “hôi của” còn xuất phát từ lòng tham của chính con người. Trong đám đông nhốn nháo đang lao vào tranh giành của cải của người gặp nạn kia, thiếu gì những kẻ “tiền túi rủng rỉnh”. Và một lon bia, một chậu hoa đáng giá bao nhiêu? Lẽ thường “bần cùng sinh đạo tặc” nhưng cơm no, áo ấm như ngày nay mà vẫn có những sự việc đáng tiếc như thế. Do đó, một phần họ tham lam, một phần họ vào hùa theo đám đông, một phần vì vui thú… toàn là những lí do đáng thương hại!

Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống: “hôi của”

Tình người ngày nay sao mà tệ quá! Người ta vui vẻ nói với nhau “Cái gì anh đánh rơi coi như là đã mất” nhưng lại quên đi câu nói khi xưa ông cha ta đã dạy “Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn” hay “một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”. Trước hiện tượng ấy, pháp luật đôi khi bất lực. Thế nhưng, tôi tin tòa án lương tâm sẽ trừng trị những kẻ ích kỉ như thế.

Tôi vẫn thường nghe ông bà kể những câu chuyện ngày xửa ngày xưa, về những ngày nước Việt Nam chìm trong máu lửa chiến tranh, biết bao vị anh hùng đã hi sinh vì Tổ quốc. Họ sẵn sàng hi sinh cả tính mạng mình để bảo vệ những người đồng bào không thân không thích. Cô giáo vẫn dạy tôi nghe về những tấm lòng Nguyễn Du, Nguyễn Trãi, Nam Cao, Vũ Trọng Phụng… suốt đời mang nỗi đau vì lòng thương thay cho số phận kiếp người long đong. Đó là những hành động đáng ngợi ca biết mấy. Thế hệ chúng ta sẽ để lại trang sử như thế nào cho con cháu chúng ta đây? Là sự vô văn hóa, thiếu tình người chăng? Đáng xấu hổ biết mấy.

Do vậy, giải pháp về hiện tượng xấu này nên bắt đầu từ giáo dục và sự tự nâng cao ý thức của bản thân. Truyền thông cũng cần nêu và phê phán kịp thời nhằm nâng cao hiểu biết của dân chúng. Chế tài pháp luật cũng cần hoàn thiện và xử lí nghiêm các vụ “hôi của” nhằm lập lại trật tự xã hội và sự công bằng.

Tóm lại, “hôi của” là những hành vi đáng lên án và dẹp bỏ. Một tín hiệu đáng mừng là sau nhiều vụ “hôi của”, nhiều người dân đã mang đồ đến trả người bị hại. Chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng hiện tượng này sẽ sớm bị xóa bỏ và trong bản chất con người vẫn tồn tại một lòng trắc ẩn sâu xa.

Hoài Lê