Thuyết minh về hoa sen

Đề bài: Em hãy thuyết minh về hoa sen.

Bài làm

Xa quê, trong tôi luôn dư âm bài ca dao về dư âm về một loài hoa diệu kì mang vẻ đẹp giản dị mà thanh cao – biểu tượng của tâm hồn, tính cách con người Việt Nam.

"Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"

Ca dao

Sen hay còn được gọi với nhiều cái tên khác như là kim liên, hay liên hoa. Sen thuộc loài thực vật thủy sinh sống lâu năm, với hai phân loài chính là sen hồng và sen trắng. Sen được biết đến lâu đời nhất trong thời kỳ cổ đại, mọc phổ biến dọc bờ sông Nin ở Ai Cập. Theo dòng nước, sen phát tán giống trong tự nhiên đồng thời sự phát triển giao thương khiến sen trở thành mặt hàng được nhân giống rộng rãi sang Tây Âu và các nước thuộc châu Phi, châu Á. Ngày nay, sen được coi là quốc hoa của Việt Nam và Ấn Độ.

Ở Việt Nam, đa phần sen thuộc giống sen hồng, sống phổ biến trong các lớp bùn trong ao hay sông, hồ. Thân sen màu xanh, có nhiều gai nhỏ. Lá sen mọc nổi trên mặt nước, không thấm nước. Lá sen xanh ngắt, bản rộng, to tròn với đường kính tới 60 cm. Thông thường lá sen có thể đạt độ cao 1,5 m. Các thân rễ bò theo chiều ngang dài tới 3 m.

Hoa là bộ phận đặc biệt nhất của cây sen. Hoa sen cũng như lá, từ từ chồi lên trên mặt nước. Hoa sen bao gồm hàng trăm cách hoa to nhỏ xếp lần lượt quanh đài sen. Cánh sen chụm vào giai đoạn nụ và xòe rộng khi nở. Bông hoa to nhất có thể có đường kính tới 20 cm. Khác với các loại hoa thường, hoa sen không héo tàn trên cành hoa mà từng cách hoa rụng dần rụng dần cho đài sen lớn lên. Đài sen càng to, cánh hoa càng ít. Khi những cánh hoa rụng hết cũng là lúc đài sen xanh ngắt, chứa đầy những hạt ngọt thơm, căng tròn.

Sen chịu rét giỏi, nhân giống dễ dàng chỉ bằng hạt hay thân rễ. Bản thân sen cũng có khả năng tự duy trì giống. Sen chỉ nở mùa hè, suốt mùa đông sen lụi đi, nhưng củ sen dưới bùn vẫn được giữ tươi nguyên. Khi xuân về, sen cũng như các loại hoa khác đâm mầm non. Nhiều người không khỏi ngạc nhiên, tưởng sen “chết rét” hết cả, thế mà xuân sang hè về sen lại xanh ngắt, trổ bông rực rỡ khắp một vùng lầy.

Ít có loài cây nào sen gắn bó với lịch sử loài người lâu đến vậy! Từ thời cổ đại, hình tượng bông sen trở thành cảm hứng tạo tác các kiểu kiến trúc ở những nơi cần các hình ảnh linh thiêng. Người Ai Cập cổ đại sùng kính hoa sen và thường xuyên sử dụng nó trong các nghi thức tế lễ. Sen cũng trở thành biểu tượng của Phật giáo. Phật A Di Đà ngự trên đài sen ban phát từ bi, bác ái xuống chúng sinh. Do đó, cái tên kim liên thường dùng để đặt tên chùa. Ở huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An có làng Sen nổi tiếng với những ao, hồ đầy sen hồng. Đó cũng là quê hương của vị lãnh tụ tài ba, kiệt xuất – Hồ Chí Minh. Và có lẽ, hoa sen đẹp nhất khi được ví với tên Bác:

“Tháp Mười đẹp nhất bông sen

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”

Ngày nay, sen được lai tạo thành nhiều giống khác nhau. Sen được trồng như một loài cây cảnh trang trí nhà cửa, nhất là ngày Tết.

Trong thực tế, hoa sen có nhiều lợi ích kinh tế. Hoa, các hạt, lá non và củ sen (ngó sen) đều có thể ăn sống hoặc chế biến thành nhiều món khác nhau. Trong nhiều món ăn của châu Á, các cánh hoa đôi khi được sử dụng để tô điểm món ăn, trong khi các lá to được dùng để gói thức ăn. Củ sen có thể dùng chế biến nhiều món ăn như nộm, súp, nấu canh, món xào… Nhị hoa có thể phơi khô, pha trà. Các hạt nhỏ lấy ra từ bát sen có nhiều công dụng trong đông y. Hạt sen già có thể luộc cho đến khi mềm, dùng trong các món như chè sen hay làm mứt sen. Tâm sen nằm trong các hạt sen cũng được lấy ra sử dụng trong y học như một loại thuốc có tác dụng an thần và thanh nhiệt.

Quê hương ta trù phú, xanh tươi có loài sen mang dáng hình dân tộc Việt Nam. Hữu sắc, hữu hương, sen là niềm tự hào dân tộc!

Hoài Lê